মূলধনৰ ক্ষয়ক্ষতি(Capital Loss) হ’ল এনে এক অৰ্থনৈতিক ধাৰণা, য’ত কোনো বিনিয়োগকাৰীয়ে এটা সম্পত্তি (যেনে—শ্বেয়াৰ, প্ৰপাৰ্টি, বা বণ্ড) বিক্ৰী কৰোতে যি মূল্য পায়, সেই মূল্য তেওঁৰ কিনা মূল্যতকৈ কম হয়। ইয়াক সাধাৰণতে বিনিয়োগৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
Table of Contents
মূলধনৰ ক্ষয়ক্ষতিৰ উদাহৰণ
ধৰা হ’ল,
এজন বিনিয়োগকাৰীয়ে এটা শ্বেয়াৰ ১০০ টকাত কিনিছে।
পিছত তেওঁ সেই শ্বেয়াৰ ৮০ টকাত বিক্ৰী কৰিলে।
ইয়াত তেওঁৰ মূলধনৰ ক্ষয়ক্ষতি হ’ল—
মূলধনৰ ক্ষয়ক্ষতি=কিনা মূল্য−বিক্ৰী মূল্য=১০০−৮০=২০ টকা
মূলধনৰ ক্ষয়ক্ষতিৰ কাৰণ
১. বজাৰৰ অস্থিৰতা:
বজাৰৰ দৰ হ্ৰাস পোৱাৰ বাবে মূলধনৰ ক্ষয়ক্ষতি হ’ব পাৰে।
২. অৰ্থনৈতিক মন্দা:
অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতি বেয়া হ’লে সম্পত্তিৰ মূল্য হ্ৰাস পায়।
৩. কোম্পানীৰ নিম্ন প্ৰদৰ্শন:
যদি কোম্পানীটোৱে বেয়া প্ৰদৰ্শন কৰে, তেন্তে ইয়াৰ শ্বেয়াৰৰ দৰ হ্ৰাস পাব পাৰে।
৪. ৰাজনৈতিক বা সামাজিক অস্থিৰতা:
ৰাজনৈতিক বা সামাজিক পৰিৱৰ্তনেও মূলধনৰ ক্ষয়ক্ষতি ঘটাব পাৰে।
মূলধনৰ ক্ষয়ক্ষতিৰ প্ৰভাৱ
১. বিনিয়োগকাৰীৰ মনোবল:
মূলধনৰ ক্ষয়ক্ষতিয়ে বিনিয়োগকাৰীৰ মনোবল হ্ৰাস কৰিব পাৰে।
২. অৰ্থনৈতিক প্ৰভাৱ:
ই মুঠ বিনিয়োগ আৰু অৰ্থনৈতিক বৃদ্ধিত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
৩. কৰ প্ৰভাৱ:
কিছুমান দেশত মূলধনৰ ক্ষয়ক্ষতি কৰৰ পৰা ৰেহাই পোৱাৰ সুবিধা দিয়া হয়।
মূলধনৰ ক্ষয়ক্ষতিৰ পৰা হাতসাৰাৰ উপায়:
১. দীৰ্ঘম্যাদী বিনিয়োগ:
দীৰ্ঘম্যাদী বিনিয়োগে ক্ষয়ক্ষতিৰ প্ৰভাৱ কমাব পাৰে।
২. বিনিয়োগৰ বহুলীকৰণ (Diversification):
বিভিন্ন ধৰণৰ বিনিয়োগে ঝুঁকি কমাব পাৰে।
৩. সঠিক সময়ত বিনিয়োগ:
বজাৰৰ পৰিস্থিতি বুজি সঠিক সময়ত বিনিয়োগ কৰিব লাগে।
মূলধনৰ ক্ষয়ক্ষতি হ’ল বিনিয়োগৰ এক সাধাৰণ ঘটনা, য’ত বিনিয়োগকাৰীয়ে তেওঁৰ বিনিয়োগৰ পৰা ক্ষতিৰ সন্মুখীন হয়। ইয়াক সঠিক পৰিকল্পনা আৰু সতৰ্কতাৰে পৰিচালনা কৰিব পাৰি।